AB türkiye Delegasyonuna Mektup
Konu: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Muğla Bölgesinde Doğal SİT Alanlarının derecelerini yeniden değerlendirme tasarısı
Tarih : 15.6.2017
Sayın Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Üyeleri,
Sizlere Muğla Çevre Platformu adına yazıyoruz.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Muğla Bölgesinde SİT Alanlarının derecelerinin yeniden değerlendirilmesi tasarısının, “Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde Türkiye’nin kaydettiği ilerlemeyi izlemek ve müzakerelerin açılmasına yardımcı olmak” şeklinde tanımlanan görevi gereği değerli Delegasyonunuzu ilgilendiren bir boyutu olduğu düşünüyoruz. Bu bağlamda sizlerle görüşlerimizi, itirazlarımızı paylaşmak, itirazlarımızın giderilmesi konusunda olası desteğinizi alabilmeyi arzu ediyoruz.
Muğla Çevre Platformu, Muğla Bölgesinden 30 sivil toplum örgütü ve yaşam alanlarının korunması konusunda duyarlı yurttaşların katılımı ile 2016 Kasım ayında kurulmuştur.
Platformumuzu biraraya getiren unsur; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 21 il için hazırlattığı “Ekolojik Temelli Araştırma Raporları” temelinde Muğla Bölgesinde Doğal SİT Alanlarının yeniden değerlendirmesi ile doğa koruma alanlarımızın büyük oranda koruma derecelerinin düşürülüyor olmasıdır.
Temel amacımız, Muğla’nın korunan doğa alanlarının yeniden planlanmasında yapıcı etki sağlamaya çalışmaktır. Genel amacımız ise, “doğal çevremizin, yaşam kaynaklarımızın geri dönüşü olmayacak şekilde zarar görmesini engellemek ve Muğla’nın çevresel yönetim planlarının halkın, yerel belediyelerin, uzman kuruluşların, STÖ’lerin, bilimsel kurum ve kuruluşların katılımı ve ortak akıl ile yeniden oluşturulmasıdır.
Ulusal ölçekte korunan alanların yeniden planlanması ve Muğla örneği hakkında:
Bir süre önce, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ulusal ölçekte korunan alanların yeniden planlanması çalışması başlatıldı. Söz konusu iş, her ilde Bakanlık tarafından özel sektör şirketlerine ihale ile verildi. Muğla için ihale, bir gayrimenkul danışmanlık şirketine verildi. Bu şirket daha sonra işi yapması için akademisyenlerden oluşan bir başka grupla sözleşme yaparak aldığı işi devretti.
Eylül 2016’da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Muğla Büyükşehir Belediyesine, yeniden planlamanın yapılacağı alanları gösteren haritaların olduğu bir Power Point sunumu gönderildi. MUÇEP olarak, Ekim 2016 sonunda gayriresmi bir yolla söz konusu “teknik” raporun bir kopyasını elde edebildik. Bizler, raporun basit bir masa çalışmasından ibaret olduğunu anladığımızda çok şaşırdık ve derin endişeye kapıldık. Önerilen değişiklikler, söz konusu alanda halkın erişiminin olduğu çok geniş bir bilimsel literatürü dikkate almadan, hiçbir bilimsel veya ekonomik değerlendirme yapmadan hazırlanmıştır. Rapor basitçe bir plan değişikliğini tarif etmektedir.
İtirazlarımız:
- Bu plan değişikliği tasarısı hazırlanırken, yerel halkın, sivil toplum örgütlerinin ve yerel yönetimlerin bilgisi olmamış ve katılımları sağlanmamıştır.
- Bakanlık tarafından hizmet alımı şeklinde ihale ile yaptırılan “Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu”, SİT değişikliği tasarısının bilimsel gerekçeleri ne kamuoyu ile, ne de görüş istenen yerel yönetimlerle paylaşılmamış, şeffaflık ilkelerinin gereği yerine getirilmemiştir. Ayrıca, şeffaf olmayan onama süreçleri ile de oldu bittiye getirilerek kapalı kapılar ardında onaylanacağı endişesini taşıyoruz.
- Bu planla öngörülen değişiklikler gerçekleşirse, Muğla Bölgesindeki Doğal SİT Alanları yapılaşmaya açılacak ve bu da kıyıların, sulak alanların, zeytinliklerin, ormanların ve su havzalarının büyük oranda yok olmasına neden olacaktır.
- Bakanlığın bu projesi, bölgede daha önce yapılmış birçok bilimsel çalışma ile de bağdaşmamaktadır. Bu planların gerçekleşmesi halinde tarım, hayvancılık, zeytincilik, arıcılık, mavi yolculuk ve eko-turizm başta olmak üzere birçok alanda geri dönüşü olmayan tahribatlar olacak ve Muğla Bölgesinde gelecek kuşaklara devredecek doğa mirası kalmayacaktır.
- Dünya biyolojik çeşitliliğinde Türkiye’nin önemli rolü olduğunun tamamen farkında olduğunuzu biliyoruz. Ancak, hazırlanan planla imara açılması öngörülen alanlarda, endemik türler ve IUCN Kırmızı Listesi’nde yer alan türler oldukça olumsuz etkilenecektir. Dünyaca korunması gereken bölgemizin biyolojik çeşitliliği büyük darbe alacaktır.
- Bu plan tasarısı Türkiye’nin taraf olduğu; Avrupa Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarının Korunması Sözleşmesi (Bern), Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ve Akdeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi (Barselona) ile de ters düşmektedir.
Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu’ndan talebimiz;
Avrupa Doğa Koruma Mevzuatına uyum çalışmaları çerçevesinde yürütülen NATURA 2000 Projesi kapsamında, Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından Tabiat ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Yasa Tasarısı Meclis gündemine getirilirken (bu tasarı ile ilgili değerlendirmelerimizi saklı tutuyoruz), diğer yandan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ülkemizin biyolojik çeşitliliğini büyük oranda yok edecek yasalar gündeme getirmesi büyük çelişkidir. Bu çelişki, adı geçen Bakanlıklar arasında önemli bir koordinasyon eksikliğine de işaret etmektedir. Bu durumun ortaya çıkmasındaki en önemli nedenlerden birinin, yasal mevzuat hazırlanırken yasama süreçlerine sivil toplum kesimlerinin etkin katılımının sağlanmaması olduğunu düşünüyoruz.
Siz, sayın Delegasyon üyeleri tarafından, Hükümetimize Muğla Bölgesinde (ve diğer 21 ilde) SİT Alanlarının derecelerinin yeniden değerlendirilmesi tasarısının Avrupa Doğa Koruma Mevzuatı ile uyumlu olmadığının, Avrupa Birliği’nin temel ilkelerinden olan yasama süreçlerine halkın etkin katılımının sağlanmadığının hatırlatılmasını talep ediyoruz. Hükümetimizden Avrupa Birliği’ne uyum sürecinin gereklerinin yerine getirilmesini arzu ediyoruz.
Sorunun uluslararası sözleşmelerle ilgili boyutunda, Avrupa Komisyonu Parlamenterler Meclisi, Dünya Bankası, Dünya Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Kurumu (CBD), Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) ile de temaslar kurmuş bulunduğumuzu belirterek, gereksinim duymanız durumunda görüşlerimizi daha ayrıntılı sunmak ve tartışmaktan çok memnun olacağımızı bildirmek isteriz.
Saygılarımızla
A.Serdar Denktaş
Muğla Çevre Platformu – Sekreterlik
EKLER:
- MUÇEP Bileşenlerinin ve destek veren kuruluşların listesi
- Muğla Bölgesi Önemli Doğa Koruma Alanlarında Biyolojik Çeşitlilik ve Tehdit Altındaki Türler
- Muğla Bölgesinde SİT Alanlarının yeniden derecelendirilmesi sunumu
