ÇŞB AB Yatırımları Daire Başkanlığı’na Mektup
Konu: Muğla Bölgesinde Doğal SİT Alanlarının derecelerinin yeniden değerlendirilmesi
Tarih: 15.6. 2017
Sayın Raci Bayar,
Size Muğla Çevre Platformu adına yazıyorum.
Bölgemizde yaşadığımız çevre sorunlarının uluslararası sözleşmeleri ilgilendiren boyutu olduğu tespiti ile sizinle görüşlerimizi paylaşmak, sorunumuzun çözümü konusunda olası desteğinizi alabilmeyi arzu ediyoruz.
Muğla Çevre Platformu, Muğla Bölgesinden 30 sivil toplum örgütü ve yaşam alanlarının korunması konusunda duyarlı yurttaşların katılımı ile 2016 Kasım ayında kurulmuştur.
Platformumuzu birararay getiren unsur; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 21 il için hazırladığı “Ekolojik Temelli Araştırma Raporları” temelinde Muğla Bölgesinde Doğal SİT Alanlarının yeniden değerlendirmesi ile doğa koruma alanlarımızın büyük oranda koruma derecelerinin düşürülüyor olmasıdır.
Temel Amacımız; Muğla’nın korunan alanlarının yeniden planlanlanmasında yapıcı etki sağlamaya çalışmaktır. Genel amacımız ise; “doğal çevremizin, yaşam kaynaklarımızın geri dönüşü olmayacak şekilde zarar görmesini engellemek ve Muğla’nın çevresel yönetim planlarının halkın, yerel belediyelerin, uzman kuruluşların, STÖ’lerin, bilimsel kurum ve kuruluşların katılımı ve ortak akıl ile yeniden oluşturulmasıdır.
Ulusal ölçekte korunan alanların yeniden planlanması ve Muğla örneği hakkında:
Bir süre önce Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ulusal ölçekte korunan alanların yeniden planlanması çalışması başlatıldı. Söz konusu iş, her ilde Bakanlık tarafından özel sektör şirketlerine ihale ile ile verildi. Muğla için ihale, bir gayrımenkul danışmanlık şirketine verildi. Bu şirket daha sonra işi yapması için akademisyenlerden oluşan bir başka grupla sözleşme yaparak aldığı işi devretti.
Eylül 2016’da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Muğla Büyükşehir Belediyesi yeniden planlamanın yapılacağı alanları gösteren haritaların olduğu bir Power Point sunumu gönderildi. MUÇEP olarak, Ekim 2016 sonunda gayrıresmi olarak söz konusu “teknik” raporun bir kopyasını elde edebildik. Bizler, raporun basit bir masa çalışmasından ibaret olduğunu anladığımızda çok şaşırdık ve derin endişeye kapıldık. Önerilen değişiklikler, söz konusu alanda halkın erişiminin olduğu çok geniş bir bilimsel literatürü dikkate almadan, hiçbir bilimsel veya ekonomik değerlendirme yapmadan hazırlanmıştır. Rapor basitçe bir plan değişikliğini tarif etmektedir.
İtirazlarımız:
- Bu plan değişikliği tasarısı hazırlanırken, yerel halkın, sivil toplum örgütlerinin ve yerel yönetimlerin bilgisi olmamış ve katılımları sağlanmamıştır.
- Bakanlık tarafından hizmet alımı şeklinde ihale ile yaptırılan “Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu”, SİT değişikliği tasarısının bilimsel gerekçeleri ne kamuoyu ile, ne de görüş istenen yerel yönetimlerle paylaşılmamış, şeffaflık ilkelerinin gereği yerine getirilmemiştir. Ayrıca, şeffaf olmayan onama süreçleri ile de oldu bittiye getirilerek kapalı kapılar ardında onaylanacağı endişesini taşımaktayız.
- Bu planla öngörülen değişiklikler gerçekleşirse, Muğla Bölgesindeki Doğal SİT Alanları yapılaşmaya açılacak ve bu da kıyıların, sulak alanların, zeytinliklerin, ormanların ve su havzalarının büyük oranda yok olmasına neden olacaktır.
- Bakanlığın bu projesi, bölgede daha önce yapılmış birçok bilimsel çalışma ile de bağdaşmamaktadır. Bu planların gerçekleşmesi halinde tarım, hayvancılık, zeytincilik, arıcılık, mavi yolculuk ve eko-turizm başta olmak üzere birçok alanda geri dönüşü olmayan tahribatlar olacak ve Muğla Bölgesinde gelecek kuşaklara devredecek doğa mirası kalmayacaktır.
- Dünya biyolojik çeşitliliğinde Türkiye’nin önemli rolü olduğunun tamamen farkında olduğunuzu biliyoruz. Ancak, hazırlanan planla imara açılması öngörülen alanlarda, endemik türler ve IUCN Kırmızı Listesi’nde yer alan türler oldukça olumsuz etkilenecektir. Dünyaca korunması gereken bölgemizin biyolojik çeşitliliği büyük darbe alacaktır.
- Bu plan tasarısı Türkiye’nin taraf olduğu; Avrupa Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarının Korunması Sözleşmesi (Bern), Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ve Akdeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi (Barselona) ile de ters düşmektedir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan talebimiz:
MUÇEP ilkesel olarak korunan alanların yeniden değerlendirmesini desteklemektedir. Bununla birlikte bizler, değerlendirmenin somut bilimsel verilere dayanarak, yerel halkın ihtiyaçları dikkate alınarak, yönetim, izleme ve değerlendirme ayakları olan, gerçekçi ve maddi olarak tam karşılanan yerel yönetim planları hazırlanmasını istiyoruz. Bu planlamanın aynı zamanda anlamlı bir yerel halk katılımı ile olmasını istiyoruz. Bu anlamda taleplerimizi hiç bir şekilde karşılamayan “Muğla Bölgesi SİT Alanlarının Derecelerinin Yeniden Değerlendirilmesi Projesi” nin iptal edilmesini talep ediyoruz.
ÇŞB Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi Başkanlığı’ndan talebimiz;
Değerli Kurumunuzun hedefleri arasında belirtildiği gibi; “Avrupa Birliği çevre müktesebatına uyum sağlanması, Bakanlık ile Avrupa Birliği Komisyonu başta olmak üzere diğer ulusal ve uluslar arası kurum ve kuruluşlar arasında işbirliğinin düzenlenmesi, güçlendirilmesi ve eşgüdümün sağlanması” konusunda paylaştığımız sorunun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde yeniden değerlendirilerek, ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerle uyumlu hale getirilmesidir.
Sorunun uluslararası sözleşmelerle ilgili boyutunda Avrupa Komisyonu Parlamenterler Meclisi, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, Dünya Bankası, Dünya Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Kurumu (CBD), Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) ile temaslar kurmuş bulunuyoruz.
Görüşlerimizi daha ayrıntılı sunmak ve tartışmak üzere fırsatımız olursa çok memnun olacağız.
Saygılarımızla
A. Serdar Denktaş
Muğla Çevre Platformu – Sekreterlik
